Ο ΗΡΩΙΚΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 1944

Άνδρες του ΕΛΑΣ Καισαριανής σε οδόφραγμα

Παρασκευή 1 Δεκέμβρη: Ο Βρετανός αντιστράτηγος Ρόναλντ Σκόμπι, διοικητής των εν Ελλάδι βρετανικών και ελληνικών δυνάμεων εκδίδει διαταγή για την αποστράτευση των μαχητών της Εθνικής Αντίστασης. Η διαταγή αυτή αντιβαίνει σε όσα έχουν συμφωνηθεί με την συμφωνία του Λιβάνου. Ο ΕΛΑΣ δεν υπακούει. Το επιτελείο του ΕΛΑΣ έχει πληροφορίες πως ο Ζέρβας κάνει εκκαθαρίσεις στην Ήπειρο με ισχυρότατες δυνάμεις. Το πρωί της 1ης, ο Γεώργιος Παπανδρέου (παππούς του σημερινού δοσιλόγου του ΠΑΣΟΚ), διαβεβαιώνει τον Βρετανό πρέσβη Λίπερ ότι δεν θα υποχωρήσει σε τίποτα. Ο Λίπερ με την σειρά του, του απαντά ότι αντιλαμβάνεται την κατάσταση πεντακάθαρα και είναι έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη. Οι δύο δυνάστες, αφέντης και δήμιος μιλούν για το μέλλον του ελληνικού λαού. Καμιά εκλογή - κανένα δημοψήφισμα πριν εξουδετερωθεί του ΕΑΜ. Την ίδια ημέρα το απόγευμα ο Παπανδρέου συγκαλεί σε σύσκεψη τους υπουργούς που δεν πρόσκεινται στο ΕΑΜ και μαζί τους υπογράφει μια υπουργική απόφαση που διατάσσει την πολιτοφυλακή του ΕΛΑΣ να παραδώσει τα όπλα της στην σχηματιζόμενη εθνοφυλακή. Το βράδυ παραιτούνται τέσσερις ΕΑΜικοί υπουργοί, οι Σβώλος, Τσιριμώκος, Αρσενίου και Ασκούτσης. Το Α Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ συντάσσει σχέδιο ενεργείας για να αντιταχθεί σε κάθε προσπάθεια πραξικοπήματος. Το σχέδιο προβλέπει την εκκαθάριση από πραξικοπηματίες της περιοχής Γουδί - Κηφισιάς - Αθηνών.

Σάββατο 2 Δεκέμβρη: Παραιτούνται από την κυβέρνηση Παπανδρέου οι εκπρόσωποι του ΚΚΕ Ζεύγος και Πορφυρογένης μη αποδεχόμενοι τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ. Η Κ.Ε. του ΚΚΕ συνεδριάζει και αποφασίζει τα παρακάτω:

• Να απευθύνει έκκληση στις κυβερνήσεις της Βρετανίας, της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ.
• Να οργανωθεί παλλαϊκή συγκέντρωση στο Σύνταγμα την επόμενη στις 11:00
• Να οργανωθεί παλλαϊκή απεργία στις 4 Δεκέμβρη
• Να ανασυγκροτηθεί η ΚΕ του ΕΛΑΣ και να αποκοπεί από το αρχηγείο του Σκόμπι.

Κυριακή 3 Δεκέμβρη: Το συλλαλητήριο πραγματοποιείται. Το πλήθος των συγκεντρωμένων Ελλήνων είναι τεράστιο. Η αστυνομία ανοίγει πύρ ενάντια στους άοπλους διαδηλωτές. Τπάρχουν πολλοί νεκροί και τραυματίες. Το Α Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ εκδίδει διαταγή επιχειρήσεων. Την επομένη θα κινηθεί για τον αφοπλισμό των αστυνομικών τμημάτων και της Χωροφυλακής. Αποφασίζεται αφελώς η μη συμπλοκή του με Βρετανούς.

Δευτέρα 4 Δεκέμβρη: Το δεύτερο σύνταγμα της 2ης Μεραρχίας αιφνιδιάζεται από βρετανικές δυνάμεις και αφοπλίζεται στην περιοχή της Φιλοθέης. Παράλληλα δυνάμεις του ΕΛΑΣ επιτίθενται και καταλαμβάνουν πολλά αστυνομικά τμήματα σε Αθήνα και Πειραιά. Ο ΕΛΑΣ εφορμά στις θέσεις που κατέχει η οργάνωση Χ στο Θησείο και τις καταλαμβάνει.

Τρίτη 5 Δεκέμβρη:  Ο ΕΛΑΣ της Στερεάς ξεκινά για αφοπλισμό των δυνάμεων του Ζέρβα. Οι Βρετανοί έχουν αφήσει να διαρρεύσουν πληροφορίες για μεγάλες δυνάμεις, όμως στην πραγματικότητα ο Ζέρβας διαθέτει ελάχιστους άνδρες και την χωροφυλακή. Η πληροφορία αυτή έχει δοθεί για να αποσπαστούν τα πιο μαχητικά κομμάτια του ΕΛΑΣ εκτός των μεγάλων πόλεων. Πίσω στην Αθήνα ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει τις φυλακές Συγγρού. Χιλιάδες αγωνιστές βρίσκονται εκεί φυλακισμένοι χωρίς ή με χαλκευμένες κατηγορίες. Αργότερα κλιμάκια του ΕΛΑΣ θα κινηθούν στην Ειδική και την Γενική Ασφάλεια Αθηνών. Τηλεγράφημα του Σιάντου θα ενημερώσει την Μόσχα: "Δεχόμαστε την απροκάλυπτη παρέμβαση των αγγλικών δυνάμεων παντού. Συνεχίζουμε τον αγώνα."

Τετάρτη 6 Δεκέμβρη: Η ΚΕ του ΕΛΑΣ λαμβάνει το παρακάτω μήνυμα: Η ειδική Ασφάλεια καταλήφθηκε ολοσχερώς, Οι περισσότεροι αξιωματικοί ημύνθησαν μέχρις εσχάτων. Διεσκορπίσθηκαν, αιχμάλωτοι ολίγοι. Το Δ Τμήμα Χωροφυλακής περισφίγγεται συνεχώς. Σε κάθε πεδίο μάχης ο ΕΛΑΣ έχει στο πλευρό του Αθηναίους πολίτες. Χτίζουν οδοφράγματα, λειτουργούν σαν σύνδεσμοι, φέρνουν νερό και τσιγάρα στους αντάρτες. Ο γενναίος λαός της Αθήνας έχει μπροστά του και τους Άγγλους. Το απόγευμα χτυπιέται το τμήμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη. Η μάχη είναι σφοδρή. Σε βοήθεια των χωροφυλάκων σπεύδουν οι Άγγλοι. Παράλληλα, ή χωροφυλακή έχει ανοίξει τα τμήματα και επανοπλίσει χιτες, δοσιλόγους και εγκληματίες. Ομάδες παρακρατικών με επικεφαλής αξιωματικούς της χωροφυλακής επιτίθενται στην Καισαριανή από την περιοχή Κουπόνια. Η επίθεση τους έχει επιτυχία. Πολλά σπίτια κατοίκων καίγονται, περιουσίες καταληστεύονται και άνθρωποι εκτελούνται αδιακρίτως.  

Πέμπτη 7 Δεκέμβρη: Συνεχίζεται η από τριημέρου άφιξη βρετανικών ενισχύσεων στον Πειραιά. Ο ΕΛΑΣ καταβάλλει προσπάθεια να την εμποδίσει. Σκοτώνεται ο λαϊκός ήρωας του ΕΛΑΣ Πειραιά, Τουφεξής. Οι Άγγλοι βομβαρδίζουν με αεροπλάνα τον Πειραιά. Τανκ τους καίνε γραφεία του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Για την μάχη του Πειραιά ο Τσόρτσιλ θα σχολιάσει: "Επιθυμητό είναι να σταματήσει ο εμφύλιος πόλεμος αλλά ακόμα πιο αναγκαίο να κερδίσουμε μια αποφασιστική νίκη."

Παρασκευή 8 Δεκέμβρη: Η κατάσταση του Πειραιά παραμένει στάσιμη. Ισχυρές δυνάμεις ταγματασφαλιτών και χωροφυλάκων επιδράμουν στην Καισαριανή. Η μάχες θα κρατήσουν για αρκετές ώρες και τελικά οι δυνάμεις της καταπίεσης θα καθηλωθούν και θα αποδεκατιστούν. Ο λαός της Καισαριανής πανηγυρίζει.

Σάββατο 9 Δεκέμβρη: Ο ΕΛΑΣ δοκιμάζει ξανά να καταλάβει το τμήμα Μακρυγιάννη, οι χωροφύλακες με τους Άγγλους αμύνονται αποτελεσματικά. Σημεία της Αθήνας βομβαρδίζονται και "προληπτικά". Ο ΕΛΑΣ χτυπάει την Σχολή Ευελπίδων. Η επίθεση είναι αρκετά αποτελεσματική. Καταλαμβάνεται οπλισμός. Ο Τσόρτσιλ ανησυχεί και ρωτά τον Σκόμπι σε τηλεγράφημα εάν επαρκούν οι δυνάμεις του για να κρατήσει την Αθήνα. Η απάντηση που θα λάβει είναι αρνητική. Ήδη από τις πρώτες ημέρες φαίνεται η αδυναμία της Αγγλίας να επιβληθεί μετά τις ζημιές του Β Παγκοσμίου. Ο ερχομός της κηδεμονίας των ΗΠΑ αχνοφαίνεται στον ορίζοντα.

Κυριακή 10 Δεκέμβρη: Νέες επιθέσεις του ΕΛΑΣ στην Μακρύγιάννη, την σχολή Ευελπίδων και απόκρουση νέας επίθεσης στην Καισαριανή. Οι ανατολικές συνοικίες έχουν μετατραπεί σε κάστρα του ΕΛΑΣ. Βομβαρδίζεται το Νοσοκομείο της Καισαριανής και η Νέα Σμύρνη. Στις 21:00 η ΚΕ του ΕΛΑΣ θα λάβει το μήνυμα : "Εν Αθήνα κατάστασις αμετάβλητος". Οι Άγγλοι έχουν πιά στην κατοχή τους ισχυρότατες δυνάμεις, τανκ και αεροπορία. Ξεκινούν να οργανώνουν καλύτερα τις θέσεις τους.

Δευτέρα 11 Δεκέμβρη:  Οι δυνάμεις των Άγγλων επεκτείνουν την κατοχή τους στις κεντρικές αρτηρίες των Αθηνών. Ο ΕΛΑΣ χτυπά ξανά το τμήμα του Μακρυγιάννη και την σχολή Ευελπίδων. Ο Τσόρτσιλ σε μήνυμά του στον Αμερικανό του ομόλογο θα δηλώσει " Δεν πε΄ριμενα τέτοια σθεναρή αντίσταση από το ΕΑΜ". Ο Βρετανός στρατάρχης Αλεξάντερ φθάνει στην Αθήνα και αποφασίζει την αντικατάσταση του Σκόμπι από τον Τζον Χόκσγουερθ. Για να μην τρωθεί το αγγλικό γόητρο ο Σκόμπι παραμένει στην Ελλάδα και ορίζεται υπεύθυνος διαπραγματεύσεων.

Τρίτη 12 Δεκέμβρη: Γίνεται η πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια συνεννόησης των αντιμαχόμενων. Ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει την Σχολή Ευελπίδων ενώ παράλληλα για αντίποινα ισχυρές δυνάμεις Άγγλων και χωροφυλακής χτυπούν το νοσοκομείο Σωτηρία. Στο νοσοκομείο γίνεται μακελειό. Σφάζονται αδιακρίτως από τους μπουραντάδες της ασφάλειας τραυματισμένοι αντάρτες του ΕΛΑΣ, παλαίμαχοι ανάπηροι του αλβανικού και τραυματίες πολίτες από τους βομβαρδισμούς του Σκόμπι. Η κοινή γνώμη φρίττει.

Τετάρτη 13 Δεκέμβρη: Νέες αποβάσεις των Άγγλων στο Φάληρο. Νέες μάχες στον Πειραιά μεταξύ των Άγγλων και του ΕΛΑΣ. Αγγλικά πλοία κανονιοβολούν την πόλη. Ο ΕΛΑΣ αναδιατάσσει τις δυνάμεις του σε Φάληρο και Καστέλλα. Το βράδυ ο ΕΛΑΣ θα καταβάλλει σημαντικότατο πλήγμα με μαζική επίθεσή του στην περιοχή Μοσχάτου και Φαλήρου. Ο κομμουνιστής ηγέτης Κόστοφ της Βουλγαρίας θα επαινέσει σε τηλεγράφημά του τον ελληνικό λαό και τον ΕΛΑΣ.

Πέμπτη 14 Δεκέμβρη: Νέες βρετανικές αποβάσεις σε Καστέλλα και Πειραιά. Η Άγγλοι ξαναπάιρνουν το πάνω χέρι στην πόλη. Ο Δημητρόφ με τηλεγράφημά του στον Σιάντο θα ενθαρρύνει τους Έλληνες και τον ΕΛΑΣ. Παράλληλα η Μόσχα προβαίνει σε διάβημα διαμαρτυρίας για την κατάσταση στην Αθήνα.

Παρασκευή 15 Δεκέμβρη: Ο συσχετισμός δυνάμεων που ήταν ήδη από τις πρώτες ημέρες κακός αρχίζει να γίνεται επικίνδυνος για τον ΕΛΑΣ. Οι νέες μονάδες των Άγγλων προωθούνται στην Αθήνα. Καταλαμβάνεται ο Παρθενώνας και στήνονται πολυβόλα που χτυπούν στου Μακρυγιάννη και σε όλη την Αθήνα. Το ελληνικό σύμβολο της δημοκρατίας μετατρέπεται σε σύμβολο καταπίεσης. Δυνάμεις του ΕΛΑΣ καταλαμβάνουν και ανατινάσσουν την Γενική Ασφάλεια Αττικής. Παράλληλα οι Άγγλοι διενεργούν μεγάλη αντεπίθεση σε Μακρυγιάννη, Προφήτη Ηλία, και Πειραιά. Βομβαρδίζονται τα Λιόσια και οι Άγιοι Ανάργυροι.

Σάββατο 16 Δεκέμβρη: Εντατικές επιθέσεις των Άγγλων και της χωροφυλακής σε όλη την Αθήνα και τον Πειραιά, οι Άγγλοι αποκρούονται στο Ζάππειο. Η Αθήνα γεμίζει βρετανικά τανκ και η αεροπορία βομβαρδίζει ολημερίς. Ο ΕΛΑΣ θα αντεπιτεθεί το βράδυ σε όλα τα μέτωπα. Στο κεντρικό αρχηγείο θα φθάσει το μήνυμα: "Κέντρο- Πειραιάς εκκενώθει, Προφήτης Ηλίας απωλέσθη, 4 γεμάτα σκάφη αφίχθηκαν στον Πειραιά. Στερούμεθα δυνάμεων, οπλισμού, πυρομαχικών, κατάστασις πολύ σοβαρή". Παράλληλα ο ΕΛΑΣ Στερεάς έχει απωθήσει τις δυνάμεις του Ζέρβα μακριά στην Πρέβεζα και προχωρεί ακάθεκτος, η ηγεσία του ΕΔΕΣ αυτομολεί στην Κέρκυρα.   

Κυριακή 17 Δεκέμβρη: Γενικευμένες επιχειρήσεις των κυβερνητικών και αγγλικών δυνάμεων. Οι Άγγλοι δέχονται χτυπήματα παντού και προχωρούν αργά. Το Ζάππειο κρατάει ακόμα. Στους χωροφύλακες κυκλοφορεί η φράση ότι αν περνάς από το Ζάππειο πρέπει να έχεις κάνει διαθήκη.

Δευτέρα 18 Δεκέμβρη: Αργά αλλά σταθερά οι δυνάμεις της χωροφυλακής και των Άγγλων περνούν σε αντεπίθεση. Διενεργούνται επιθετικές ενέργειες σε Ζάππειο, Μακρυγιάννη, Βεΐκου, Φιλοπάππου, Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη. Η Συγγρού περνά στα χέρια των κυβερνητικών. Διενεργούνται συλλήψεις και εκτελέσεις δίκην δεκατισμού. Η αγγλική αεροπορία πολυβολέι όλη την ημέρα τις θέσεις του ΕΛΑΣ στο Μαρούσι. Ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει τις γυναικείες και τις ανδρικές φυλακές Αβέρωφ. Συλλαμβάνονται 130 δοσίλογοι.

Τρίτη 19 Δεκέμβρη: Νέες επιθετικές πρωτοβουλίες των Άγγλων και νέες ολονύχτιες αποβάσεις στον Πειραιά. Ο ΕΛΑΣ απωθεί δυνάμεις των κυβερνητικών στις φυλακές Αβέρωφ. Οι κυβερνητικοί χτυπούν με λύσσα την Κυψέλη με τανκ και αεροπλάνα. Μεγάλη νίκη του ΕΛΑΣ στην Κηφισιά όπου καταλαμβάνεται το αγγλικό στρατηγείο αεροπορίας. Συλλαμβάνονται αξιωματικοί, οπλίτες καθώς και ένας στρατηγός. Καταλαμβάνονται άφθονα λάφυρα. Νίκη του ΕΛΑΣ και στην περιοχή της Πρέβεζας.

Τετάρτη 20 Δεκέμβρη: Προώθηση των Άγγλων στην Νέα Σμύρνη, το Κουκάκι και την Καλλιθέα. Καταλαμβάνεται ο λόφος της Σικελίας. Επιθετικές πρωτοβουλίες και σε άλλα σημεία. Το Ζάππειο απωθεί για τρίτη φορά του Άγγλους.

Πέμπτη 21 Δεκέμβρη: Οι Άγγλοι μένουν στάσιμοι σε όλη την Αθήνα όλο το πρωί. Η αεροπορία και το πυροβολικό βάλλει με όλμους σε Γαλάτσι, Κυψέλη, Αχαρνών, Άγιο Παντελεήμονα και Πατήσια. Η 8η Ταξιαρχία του ΕΛΑΣ, απαγκιστρώνεται από το Χαροκόπο.

Παρασκευή 22 Δεκέμβρη: Ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης για τον ΕΛΑΣ. Τμήματα της 8ης Ταξιαρχίας υποχωρούν στα Πετράλωνα και μετά στην Ακαδημία Πλάτωνος. Στην Δραπετσώνα η κατάσταση είναι εξίσου δύσκολη όπως και στον Πειραιά. Η Καισαριανή έχει ισοπεδωθεί από τα αεροπλάνα. Η 13 Μεραρχία που φθάνει από την επαρχεία αδυνατεί να καταλάβει το Ρούφ.

Σάββατο 23 Δεκέμβρη: Άγριες μάχες σε όλη την Αθήνα και τον Πειραιά. Ο ΕΛΑΣ βρίσκεται σε άμυνα. Οι Άγγλοι με το τέλος την ημέρας δεν κατέχουν ούτε ένα μέτρο γης παραπάνω. Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη.

Κυριακή 24 Δεκέμβρη: Οι κυβερνητικοί κερδίζουν έδαφος σε Πειραιά και Αθήνα. Φθάνουν μέχρι την Καισαριανή όπου απωθούνται πίσω. Στήνονται φρούρια του ΕΛΑΣ στον λόφο του αράπη. όλη την νύχτα η Καισαριανή βομβαρδίζεται. Ο λαός της μεταφέρει τα κομμάτια από τα πεσμένα του σπίτια για να χτίσει οδοφράγματα. Ο ΕΛΑΣ πιέζεται στην γραμμή Ψυρρή - Πλάκα - Κεραμεικό. Στην Δραπετσώνα η κατάσταση είναι λίγο καλύτερη για τον ΕΛΑΣ που περνά και σε αντεπίθεση. Το απόγευμα μια γιγάντια έκρηξη κατεδαφίζει τις φυλακές - σύμβολο καταπίεσης του Χατζηκώστα. Το ίδιο βράδυ ο ΕΛΑΣ παγιδεύει με εκρηκτικά την Μεγάλη Βρετανία. Η ανατίναξη αναβάλλεται για την επόμενη που αναμένεται η άφιξη του Τσόρτσιλ στην Ελλάδα.

Δευτέρα 25 Δεκέμβρη: Το αεροπλάνο του Τσόρτσιλ προσγειώνεται στο Καλαμάκι. Μέσα στο αεροπλάνο γίνεται η πρώτη σύσκεψη με τους Τσόρτσιλ, Μακμίλαν, Λίπερ και Αλεξάντερ. Ο Αλεξάντερ ενημερώνει ότι η κατάσταση είναι σοβαρή όμως τώρα τα πράγματα βαίνουν προς το καλύτερο. Αγγλικές δυνάμεις διενεργούν άγρια επίθεση στον ηλεκτρικό. Καταλαμβάνεται ο σταθμός του Μοσχάτου. Σκληρές οδομαχίες σε Ρέντη και Δραπετσώνα. Οι δυνάμεις που μεταφέρονται από το ιταλικό μέτωπο ξεκινούν να έχουν αποτελέσματα για τους Άγγλους.

Τρίτη 26 Δεκέμβρη: Μεγάλη σύσκεψη στο υπουργείο εσωτερικών υπό τον αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό. Παρευρίσκονται Τσόρτσιλ και Ίντεν καθώς και ο αμερικάνος πρέσβης Μακβί και ο συνταγματάρχης Ποπόφ. Από την ελληνική μεριά παρευρίσκονται οι Παπανδρέου, Σοφούλης, Πλαστήρας, Μάξιμος και Καφαντάρης. Το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ εκπροσωπούν οι Σιάντος, Παρτσαλίδης και Μάντακας που φθάνουν ενώ η συζήτηση έχει ξεκινήσει. Δεν βρίσκεται συμβιβαστική λύση.

Τετάρτη 27 Δεκέμβρη: Πλήθος εντατικών επιθετικών ενεργειών των κυβερνητικών δυνάμεων. Καταλαμβάνεται του Ψυρρή, το Μεταξουργείο και βάλλεται ο ΕΛΑΣ στον Καραβά και  την Δραπετσώνα. Πέφτει το Ζάππειο. Νέα πολιτική σύσκεψη ΕΑΜ - Παπανδρέου και Άγγλων χωρίς να βρίσκεται λύση.

Πέμπτη 28 Δεκέμβρη: Καταλαμβάνεται ολόκληρη η περιοχή Ψυρρή. Οι Άγγλοι απωθούνται τρεις φορές σε μια μέρα στην Καισαριανή. Η αεροπορία βομβαρδίζει όλο το βράδυ τις ανατολικές συνοικίες.

Παρασκευή 29 Δεκέμβρη: Άγγλοι και χωροφύλακες πιέζουν έντονα τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στους Αμπελόκηπους και το Γηροκομείο. Η διάταξη των ανδρών του ΕΛΑΣ έχει ως εξής:

• Μικτό απόσπασμα από Μπαρουτάδικο μέχρι Ακαδημία Πλάτωνος 1050 άνδρες
• 4ο Σύνταγμα, Πλατεία Βάθης - Μεταξουργείο, 800 άνδρες
• 3ο Σύνταγμα Νεάπολη - Φυλακές Αβέρωφ, 700 άνδρες
• Ανεξάρτητο απόσπασμα Φυλακές Αβέρωφ - Γηροκομείο 1100 άνδρες
• Εφεδρικές μονάδες 350 άνδρες και 5ο Σύνταγμα Προαστίων 500 άνδρες

Η ημέρα συνεχίζεται με σφοδρές μάχες στην Δραπετσώνα και τον Πειραιά, καθώς και με συνεχή βομβαρδισμό του Καραβά από τα αγγλικά αεροπλάνα.

Σάββατο 30 Δεκέμβρη: Σφοδρή επίθεση Άγγλων κατά του Βύρωνα και της Καισαριανής που στέφεται με επιτυχία. Δυνάμεις του ΕΛΑΣ διαρρέουν στον Υμηττό. Από εκεί συμπτύχθηκαν στο Κορωπί.

Κυριακή 31 Δεκέμβρη: Ο ΕΛΑΣ της Στερεάς έχει πλήρως καταλάβει την Ήπειρο και την Πρέβεζα. Δεν αναφέρονται σοβαρές μάχες στην Αθήνα ή τον Πειραιά.

Δευτέρα 1 Γενάρη 1945: Διενεργούνται προπαρασκευαστικές κινήσεις των Άγγλων μετά την κατάληψη των ανατολικών συνοικιών. Η επίθεση γίνεται με κατεύθυνση το Γηροκομείο - Αμπελόκηπους αλλά και την Καλογρέζα και την Νέα Ιωνία. Σε όλη την διάρκεια της ημέρας πυρά πεζικού, όλμων και πυροβολικού βάλλουν σε όλη την Αθήνα.

Τρίτη 2 Γενάρη: Από το πρωί βρίσκεται σε εξέλιξη μεγάλη επιχείρηση των Άγγλων ενάντια στον ΕΛΑΣ στους Αμπελόκηπους. Καταλαμβάνεται το Γηροκομείο που όμως με αντεπίθεσή του το ανακαταλαμβάνει ο ΕΛΑΣ. Αργότερα θα παρθεί και πάλι από τους Άγγλους. Διενεργούνται νυχτερινές επιθέσεις του ΕΛΑΣ στο κέντρο της Αθήνας που όμως βρίσκουν ισχυρή αντίσταση. Μεγάλη επίθεση των Άγγλων στην περιοχή Εξαρχείων - Νεάπολης και Χατζηκώστα. Προσπάθεια διείσδυσης μικρών μονάδων του ΕΛΑΣ σε Καισαριανή και Βύρωνα δεν πετυχαίνει. Σκληρές μάχες και στον Πειραιά και την Κοκκινιά. Ο ΕΛΑΣ δέχεται πίεση στην Δραπετσώνα, τον Καραβά και την Ευγένεια.

Τετάρτη 3 Γενάρη: Οι θέσεις του ΕΛΑΣ σε όλη την Αθήνα βάλλονται από σφοδρές επιθέσεις της αεροπορίας. Άγγλοι καταλαμβάνουν τα Τουρκοβούνια και το Ψυχικό και προχωρούν στο Γκύζη. Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ συμπτύσσονται στην Καλογρέζα και στις φυλακές Αβέρωφ. Στον Πειραιά η κατάσταση είναι δραματική για τον ΕΛΑΣ.

Πέμπτη 4 Γενάρη: Νυχτερινή επίθεση του ΕΛΑΣ για ανακατάληψη των Τουρκοβουνίων και του Ψυχικού. Η επίθεση δεν έχει αποτέλεσμα καθώς οι θέσεις των Άγγλων ενισχύονται από τανκ. Οι Άγγλοι προωθούνται. Η ηγεσία του ΕΛΑΣ στον Πειραιά εκκενώνει την πόλη και συμπτύσσεται στον Ασπρόπυργο. Στις 23:50, το Α Σώμα Στρατού του ΕΛΑΣ διατάσσει όλες τις μονάδες να συμπτυχθούν προς Κουκουβάουνες, Βαρυμπόμπη και Μενίδι.

Παρασκευή 5 Γενάρη: Ο ΕΛΑΣ υποχωρεί και φθάνει στο Μενίδι. Τα αγγλικά αεροπλάνα χτυπούν με μεγαλύτερη ευκολία τώρα την ανοιχτή ύπαιθρο. Τον μάχιμο ΕΛΑΣ ακολουθούν και πολίτες που φοβούνται τα αντίποινα. Ο ΕΛΑΣ προσπαθεί να αναδιατάξει τις δυνάμεις του στην περιοχή Τατόι - Αγ. Μερκούριος - Κακοσάλεσι.

Σάββατο 6 Γενάρη: Ο ΕΛΑΣ υποχωρεί πιεζόμενος, νέα γραμμή ανασύνταξης Χασιά - Δεκέλεια - Μπογιάτι

Κυριακή 7 Γενάρη: Το απόγευμα εκπρόσωπος του ΕΛΑΣ παρουσιάζεται στο βρετανικό αρχηγείο και παραδίδει μήνυμα του Ζεύγου όπου ζητάται από την ΚΕ του ΕΛΑΣ η κατάπαυση πυρός και η διευθέτηση των διαπραγματεύσεων. Εκεί λαμβάνεται η διαβεβαίωση ότι ο Σκόμπι είναι έτοιμος να συνεργαστεί με τους ηγέτες του ΕΛΑΣ.

Δευτέρα - Τετάρτη 8 -10 Γενάρη: Συνεχίζεται η βαθμιαία υποχώρηση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ πέρα του λεκανοπεδίου και προς την Στερεά. Κλιμάκια του ΕΛΑΣ Στερεάς έχουν ήδη φθάσει κοντά στην Αττική. Εκπρόσωποι του ΕΛΑΣ α΄φικνυνται στο αρχηγείο του Σκόμπι.

Πέμπτη 11 Γενάρη: Υπογράφεται η ανακοχή ανάμεσα στις βρετανικές δυνάμεις και τον ΕΛΑΣ. Την συμφωνία υπογράφει ο Σκόμπι και για τον ΕΛΑΣ οι  Παρτσαλίδης, Ζεύγος, Αθηνέλλης και Μακρίδης.